Προληπτική Ιατρική | Άντζελα Σπανού & Θεμιστοκλής Τσίτσος

Κόλλα 5, Χάπι!
Σήμερα προσκεκλημένη μας η Άντζελα Σπανού, παθολόγος που ασχολείται με την προληπτική ιατρική, έξπερτ στο είδος της παρακαλώ και θα απαντήσει σε 5 ερωτήσεις σας.

- Άντζελα, καλωσήρθες.

- Καλώς σε βρήκα.

- Θες να πεις κάτι στο κοινό σου;

- Γεια σας, εύχομαι να βρείτε ωραίες τις ερωτήσεις σας και τις απαντήσεις μας, κυρίως τις απαντήσεις και να σας προσφέρουν κάτι που δεν γνωρίζατε.

- Τέλεια. Θα είμαι απαιτητικός, οπότε θέλω να βάλεις τα δυνατά σου.

- Ξεκινάμε αμέσως. Για πάμε.

Ερώτηση 1η. Δικές σας ερωτήσεις, Τι είναι η προληπτική ιατρική; Έρχεται σε αντίθεση με την κλασσική ιατρική;

και θα συμπληρώσω και θα βάλω κι εγώ κάτι εδώ τώρα και θέλω να μάθω εάν έρχεται σε αντίθεση με την κλασική ιατρική.

- Λοιπόν, η κλασική και η προληπτική ιατρική είναι το ίδιο πράγμα. Ακόμη κι ο Ιπποκράτης μιλούσε για την προληπτική ιατρική, το γνωρίζουμε από πολλά χρόνια, απλά, είναι κάτι το οποίο έχουμε ξεχάσει εμείς οι γιατροί να βάλουμε στην προσέγγισή του ασθενούς. Τώρα ξέρουμε ότι η προληπτική ιατρική θα πρέπει να είναι η βάση στην προσέγγιση του ασθενούς και περιλαμβάνει ουσιαστικά, όλον εκείνο τον προληπτικό έλεγχο, με τον εργαστηριακό έλεγχο, την κλινική εξέταση και την τακτική παρακολούθηση του ασθενούς εξατομικευμένα, με μια... προσέγγιση με βάση το ιστορικό του καθενός,

- Οκέι.

-...ώστε να ξέρουμε τι θα πρέπει να αποφύγουμε για το μέλλον του.

- Οκέι. Άρα, δεν θα λέγαμε ότι έχει κάποια σχέση με τις εναλλακτικές προσεγγίσεις.

- Όχι, σε καμία περίπτωση, όχι.

- Εντάξει, δεν θα πω άλλα. Το πήρα το μήνυμα.

- Σε καμία περίπτωση δεν έχει σχέση με κάποια εναλλακτική ιατρική, είναι η κλασική ιατρική, απλά έχω εμβαθύνει κι έχω στηρίξει την προσέγγισή μου περισσότερο προς αυτή την κατεύθυνση.

- Θα λέγαμε ότι είναι μια προσέγγιση πιο κοστοβόρα για τον ασθενή;

- Όχι καθόλου, ίσα ίσα από τη στιγμή που βλέπουμε τον ασθενή τακτικά, μπορούμε να πούμε ότι προλαμβάνουμε καταστάσεις προλαμβάνουμε τυχόν φαρμακευτικές θεραπείες, οι οποίες είναι κοστοβόρες,

- Οπότε, ουσιαστικά γλιτώνουμε αν θέλεις λάθος κατευθύνσεις,

- Ναι, ναι, εσφαλμένες κατευθύνσεις φαρμακευτικές ή μη.

- Σημαντικό, σημαντικό.

- Μπορούμε να πούμε στην ίδια ερώτηση πάλι, κάτι το οποίο αντιμετωπίζει η προληπτική ιατρική ή κάτι που δεν αντιμετωπίζει που μπορεί να εφαρμοστεί, σε ποιες καταστάσεις, έτσι να ενημερωθούμε, κι εγώ μαζί.

- Θα σου απαντήσω με αριθμητικά δεδομένα. Γνωρίζουμε με μια έρευνα που έγινε το 2019, ότι από τους 60 εκατομμύρια θανάτους που συμβαίνουν παγκοσμίως, το 1/5, περίπου τα 11 εκατομμύρια θάνατοι οφείλονται σε διατροφικά αίτια.

- Ουάου.

- Άρα, αυτό σημαίνει ότι είναι πλήρως αναστρέψιμα κι αφορούν κυρίως μεταβολικά νοσήματα, τα οποία είναι αυτά που ταλαιπωρούν τον κόσμο και χρονίζουν, όπως είναι ο διαβήτης ή υπέρταση. Αυτοάνοσα νοσήματα κι ορμονικές διαταραχές. Γνωρίζοντας λοιπόν το ιστορικό του γονέα και των δύο γονιών, μπορούμε να ξέρουμε πόση πιθανότητα έχει ο άνθρωπος που είναι απέναντι μας να αναπτύξει διαβήτη, για παράδειγμα, ή υπέρταση ή πότε πρέπει να κάνουμε screening με κολονοσκόπηση, με γαστροσκόπηση, αναλόγως του ιστορικού της οικογένειας κι έτσι μπορούμε να βοηθήσουμε τον άνθρωπο να γλυτώσει νοσηρότητας.

- Σούπερ, μου απάντησε.

Πάμε στην 2η ερώτηση, η οποία είναι η εξής, Διατροφή και θρέψη είναι το ίδιο;

- Δεν είναι το ίδιο η διατροφή και η θρέψη.
Θεωρούμε ίσως ότι είναι συνώνυμα, αλλά το ένα δεν προϋποθέτει το άλλο, γιατί η θρέψη αφορά τη λήψη όλων εκείνων των θρεπτικών συστατικών, τα οποία χρειαζόμαστε
για μια υγιή ισορροπία. Η ισορροπία, όπως ξέρεις κι εσύ, είναι το παν σε έναν υγιή οργανισμό και διαταράσσεται αμέσως με μια νοσηρή κατάσταση.

- Σίγουρα.

- Η διατροφή σημαίνει απλώς πρόσληψη τροφής.
Δεν αναφέρεται πουθενά η ποιότητα, ενώ στη θρέψη έχουμε συγκεκριμένο στόχο να λάβουμε τα θρεπτικά συστατικά από την τροφή, κι όχι απλά, στεγνά, τροφές ή μόνο μακροσυστατικά. Χρειαζόμαστε και τα μικροσυστατικά, τα οποία έχουν να κάνουν με τις βιταμίνες, τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία, και είναι σημαντικόνα τα προσδιορίσουμε αυτά και να είμαστε σίγουροι ότι καθημερινά λαμβάνουμε συγκεκριμένη ποσότητα από αυτά που χρειαζόμαστε. Η καθημερινότητα είναι ένα άλλο κομμάτι της προληπτικής διατροφής, η προληπτική διατροφή λοιπόν, για να φτάσουμε...

- Θα το ρώταγα αλλά με πρόλαβες.

- ...είναι ο πυλώνας της προληπτικής ιατρικής. Οπότε, μέσω της προληπτικής διατροφής μπορούμε να διορθώσουμε πάρα πολλά σημεία.

- Και μέχρι που θα λέγαμε ότι φτάνει η προληπτική διατροφή, όσων αφορά την διαχείριση μιας κατάστασης ενός αυτοάνοσου νοσήματος, δηλαδή, μέχρι που μπορεί να φτάσει, είναι τόσο σημαντική;

- Ναι, έχω δει μεγάλες διαφορές. Έχω δει να μειώνονται φαρμακευτικές αγωγές, να υπάρχει ωφέλεια στην άνεση του ανθρώπου, ο οποίος λαμβάνει αυτή την διατροφή συστηματικά, γιατί η συστηματικότητα είναι που κάνει αυτή την αλλαγή,...

- Σωστά.

- ...και υπάρχουν αναφορές μέχρι και 70% βελτίωσης, κυρίως με τα αυτοάνοσα που ανέφερες, διότι εκεί, λόγω της ευαισθησίας που έχουν, ακόμη και η μικρή αλλαγή ή διαφοροποίηση, μπορεί να επιφέρει μεγάλη ωφέλεια στον άνθρωπο.

- Ωραία, σούπερ. Νομίζω είμαστε έτοιμοι για την 3η ερώτηση, Έχει νόημα να μετράμε τις θερμίδες τελικά;

- Από την άποψη της προληπτικής διατροφής δεν έχει νόημα να μετράμε τις θερμίδες, εκτός αν υπάρχει κάποια ειδική κατάσταση, σύμφωνα με την οποία θέλουμε να αυξήσουμε θερμιδικά το βάρος ενός ανθρώπου, ο οποίος χρειάζεται ή για παράδειγμα έχει χαμηλή χοληστερίνη, έχει χαμηλό μυικό ιστό και χαμηλό λιπώδη ιστό και θέλουμε να το αυξήσουμε. Σε αυτή την περίπτωση, ναι, είναι χρήσιμο να ξέρουμε και ποσοτικά πόσο παίρνει, αλλά, κυρίως κοιτάμε τα μακροσυστατικά, δηλαδή, το ποσοστό της πρωτεΐνης των λιπαρών και των υδατανθράκων.

- Οκέι, τα βασικά.

- Και τα υπόλοιπα των μικρόσυστατικών που έτσι κι αλλιώς τα λαμβάνουμε υπόψιν.

- Οκέι, για κάποιον που θέλει να αδυνατίσει; Έχει τελικά νόημα ή είναι λίγο...

- Υπάρχουν λοιπόν διάφορες θεωρίες. Οι διατροφολόγοι με τους οποίους συνεργάζομαι κι άλλοι εξαίρετοι διατροφολόγοι δεν χρησιμοποιούν τις θερμίδες πλέον, είναι κάτι το οποίο έχει εδραιωθεί στο περισσότερο διατροφολογικό επάγγελμα και η λογική είναι ότι θέλουμε να στοχεύσουμε στην απλούστευση ενός προγράμματος...

- Οκέι.

- ...και να μην βαραίνουμε τον άνθρωπο που έχουμε απέναντί μας με μετρήσεις οι οποίες είναι επίπονες.

Μπορούμε να προχωρήσουμε νομίζω στην 4η ερώτηση, η οποία λέει το εξής, ρωτάει, η φίλη 
όταν πονάει ο λαιμός μου και νιώθω κομμάρες να παίρνω αντιβίωση ή φυτικό σιρόπι και βιταμίνες για το ανοσοποιητικό;

- Λοιπόν, εδώ έχει σημασία καταρχάς, να...

- Δύσκολη ερώτηση.

- Δεν είναι τόσο πολύ, την αντιμετωπίζω καθημερινά, κι αυτό που πάντα λέω είναι, περίμενε λίγο, μην βιάζεσαι, να περάσουν οι πρώτες 24 ώρες, γιατί οι περισσότερες λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού κρατάνε ένα 24ωρο.

- Σωστό.

- Αν είναι ένα απλό κρυολόγημα μπορεί σε μια μέρα να έχει περάσει, άρα, δεν υπάρχει λόγος να πανικοβαλλόμαστε και να ψάχνουμε αμέσως να πάρουμε κάτι. Τα φυτικά σιρόπια τώρα, όσων αφορά το βήχα δεν έχει προλάβει ακόμα το πρώτο 24ωρο να εκδηλωθεί βήχας. Συνήθως, εκδηλώνεται μετά το 2ο ή 3ο 24ωρο. Κι εκεί ξανά, το φυτικό σιρόπι είναι μια παρηγοριά. Θα μπορούσες κάλλιστα, αυτό που προτείνω εγώ, είναι να πιείς ένα ζεστό ρόφημα να βάλεις μέσα λίγο κουρκουμά,

- Σούπερ.

- Σε καρδαμώνει πραγματικά,...

- Σούπερ και λίγο μελάκι ίσως

- ...είναι το πιο ισχυρό αντιφλεγμονώδες ο κουρκουμάς.

- Σωστό.

- Δεν ξέρω, υπάρχουν και σιρόπια με κουρκουμά, εσύ θα μας πεις.

- Νομίζω όχι, ίσως φτιάξουμε ένα.

- Μαζί.

- Τέλεια. Χάπι σιρόπι.

- Άρα, πρέπει να είμαστε λίγο ψύχραιμοι και να κοιτάμε λίγο με τις ώρες τι θα συμβεί. Αντιβίωση δεν παίρνουμε αν δεν κάνουμε πυρετό.

- Οκέι.

- Αντιβίωση χωρίς πυρετό και χωρίς συνοδά βαριά συμπτώματα παίρνουνε μόνο οι άνθρωποι, οι οποίοι έχουν μια υπάρχουσα παθολογία, την οποία γνωρίζει ο γιατρός τους και μπορεί να τους το προτείνει. Πάντα βέβαια θα πρέπει να γίνει μια κλινική εξέταση,...

- Σίγουρα.

- ...δεν μπορούμε να πάρουμε μια αντιβίωση από μόνοι μας, έτσι κι αλλιώς, δεν μπορούμε πλέον να το κάνουμε

- Κοίταξε, πλέον δεν μπορούμε, αλλά πολλές φορές,...

- Συμβαίνει.

- ..συμβαίνει και δυστυχώς, βλέπω περιστατικά που κάποιος, επειδή είχε πάρει αντιβίωση πέρυσι...

- Και τη θυμάται.

- ...και θυμάται ότι τον είχε βοηθήσει να την πάρει και φέτος,...

- Ναι, ναι.

- ...κι άντε δωσ' τη μου και τέτοια.

- Αυτό είναι λάθος, όπως καταλαβαίνεις.

- Είναι σίγουρα λάθος.

- Για τα συμπτώματα που μου περιέγραψες, εγώ θα έλεγα να περιμένουμε.

- Και νομίζω η αναμονή βοηθάει ούτως ή άλλως και το ανοσοποιητικό μας να λειτουργήσει.

- Σωστά, να δώσουμε χρόνο στο σώμα μας που ξέρει πολύ καλά τι κάνει,

- Σωστά, και είναι ο μόνος που μπορεί να κάνει ότι καλύτερο εκείνη τη στιγμή, να τον αφήσουμε να το κάνει.

- Πολύ σωστή επισήμανση.

- Ναι.

- Εγώ τα ξέρω, μ' ακούει κανείς; Δεν μ' ακούει κανείς.

- Τώρα, μα γι' αυτό κάνουμε το Κόλλα 5 Χάπι βίντεο, αγαπημένη μου. Γι' αυτό, για να τα βλέπει ο κόσμος.

Και φτάσαμε με τούτα και με κείνα στην 5η και τελευταία ερώτηση, η οποία είναι η εξής. Έτοιμοι;
Έχω πόνο στην κοιλιά, ρωτάει ο φίλος, φουσκώματα και διάρροια. Τι είναι;

- Λοιπόν, μπορεί να είναι πάρα πολλά πράγματα έτσι όπως μου τα λες, πόνος στην κοιλιά, φούσκωμα και...

-Και διάρροια.

- Α, και διάρροια.

- Ναι.

- Μμμ. Τώρα η διάρροια είναι κάτι οξύ, το οποίο υποδηλώνει ότι κάτι συνέβη τώρα, χθες, προχθές, οπότε πρέπει να δούμε τι έφαγε πρώτον αυτός ο άνθρωπος. Εάν δεν είναι κάτι που σχετίζεται με την τροφή μπορεί να είναι μια απλή γαστρεντερίτιδα ιογενής. Από κει και πέρα, υπάρχουν και κάποιες καταστάσεις χρόνιες που μπορεί να κάνουν αυτό το φαινόμενο, αλλά κυρίως, όχι με τη διάρροια. Το πιο σημαντικό είναι να εξετάσουμε τον άνθρωπο να βάλουμε το χέρι μας να ακουμπήσει στην
κοιλιά δηλαδή, το οποίο δυστυχώς, δεν το σκέφτονται οι άνθρωποι και συνήθως θέλουνε μια λύση, καλή ώρα,...

- Άμεση.

- ...άμεση κι έρχονται σε σένα, δεν είναι σωστό αυτό γιατί,...

- Συμφωνώ

- ...αυτό που περιέγραψες μπορεί να είναι η μισή παθολογία.

- Σωστά, ναι, εκατό τοις εκατό.

- Μπορεί να είναι από ελκώδη κολίτιδα, από νόσο Chron, πρέπει να δούμε αν έχει πυρετό, πόσο συχνά συμβαίνει, γιατί μπορεί να συνέβη και τον προηγούμενο μήνα και να μην το θυμάται κι άμα τον ρωτήσει κάποιος που σκέφτεται κάτι, να το θυμηθεί. Άρα, εκεί πρέπει να δούμε συγκεκριμένα τον άνθρωπο και πολύ σημαντικό, να τον εξετάσουμε.

- Γιατί πολλές φορές παίρνουμε κάτι και λέμε εντάξει, μου πέρασε ο πόνος παίρνω ένα παυσίπονο κουκουλώνω τον πόνο,

- Τον κουκουλώνεις κι απλά, καθυστερείς την διάγνωσή σου...

- Σωστό, πολύ σωστό.

- ...και τις επιπτώσεις που θα έχει στο σώμα σου η καθυστερημένη αυτή διάγνωση.

- Οπότε, από τα συμπτώματα και μόνο που νιώθει κάποιος, είτε είναι πόνος στην κοιλιά ή οτιδήποτε άλλο θεωρείς ότι είναι βιαστικό, να βγει μια διάγνωση στο πόδι.

- Φυσικά είναι βιαστικό.
Η εμπειρία όλων των παθολόγων οι οποίοι έχουν περάσει από ένα τριτοβάθμιο νοσοκομείο δείχνει ότι ανά πάσα στιγμή, εκεί, το επείγον περιστατικό, μπορεί να είναι οτιδήποτε. Αυτό που περιέγραψες μπορεί να είναι ηπατίτιδα Α.

- Οκέι.

- Ναι, πρέπει να δούμε, πόσες διάρροιες κάνει, έκανε 10 διάρροιες το τελευταίο 24ωρό μαζί με πυρετό; Πρέπει να τον βάλουμε σε καραντίνα γιατί μπορεί να είναι και κολλητικό. Ταξίδεψε, ήρθε από την Αφρική χθες; Είναι πάρα πολλά αυτά που πρέπει να δούμε

- Κι εγώ σαν άνθρωπος, ο οποίος έχω διάρροια, γιατί να πάω στο φαρμακείο ή στο γιατρό, να μην το γκουγκλάρω λίγο; θα το γκουγκλάρω εδώ, Google *τσακ, τσακ, τσακ, τσακ.* "Έχω διάρροια, τι είναι;"

- Κοίταξε, αυτό μπορεί να το κάνει ο καθένας.

- Είναι αυτό, ξέρω 'γω.

- Και το κάνει ο καθένας.

- Ναι, ναι ντόκτορ Γκουγκλ.

- Ναι, αλλά είναι το μεγαλύτερο λάθος που μπορείς να κάνεις, γιατί θα πέσεις μπροστά σε ονόματα που δεν θα 'θελες να έχεις. Θα σου βγουν όλα όσα δεν μπορείς να φανταστείς και θα αγχωθείς, που αυτό συμβαίνει, αγχώνεται ο κόσμος και πηγαίνει στο φαρμακείο και μπορεί να πάρει κάτι, το οποίο θα κάνει χειρότερη την κατάστασή του οπότε χρειάζεται ψυχραιμία και μια γνώμη ειδικού, άρα, πρέπει να αποφεύγουμε το Google να το κοιτάμε μόνο για άλλα πράγματα και να έχουμε τον οικογενειακό μας γιατρό.

- Και να συμπληρώσω ότι εμείς σαν ασθενείς οφείλουμε να ενημερώνουμε τον οικογενειακό μας γιατρό για οτιδήποτε μπορεί να παίρνουμε, δηλαδή, αν ακολουθούμε κάποια αγωγή και θέλουμε να πάρουμε μια βιταμίνη C ή οτιδήποτε άλλο...

- Ακριβώς, ναι.

- ...οφείλει εκείνος που μας παρακολουθεί και ξέρει το ιστορικό μας, οφείλει να γνωρίζει, έτσι ώστε να μπορεί να μας κατευθύνει και να μας δώσει και μια σωστή συμβουλή εντέλει.

- Κι ελπίζω όλο και περισσότεροι άνθρωποι να το καταλάβουν αυτό, γιατί δεν είναι τόσο σύνηθες να έχει ένας άνθρωπος βρει ένα γιατρό, τον οποίο να εμπιστεύεται και είναι πάρα πολύ σημαντικό, όπως είπες, για να μπορέσουμε να αποφύγουμε λάθη.

- Τέλεια, νομίζω με κάλυψες.

Ήτανε 5 ερωτήσεις σας και το Κόλλα 5 Χάπι, έφτασε στο τέλος του.

- Χαίρομαι πάρα πολύ που τα είπαμε.

- Κι εγώ πάρα πολύ, Άντζελα, σε ευχαριστώ πάρα πολύ.

Κόλλα 5, Χάπι.

Ευχαριστούμε πολύ, ραντεβού στο επόμενο επεισόδιο.

Η Παθολογία είναι Χάπι :)